Wie erft wat in een samengesteld gezin?

Wanneer je uit liefde trouwt doe je dat niet met de intentie ooit van elkaar te scheiden. Toch blijkt dat in 50% van de gevallen dit een onvermijdelijke stap is die beide echtelieden verwelkomen. Dat je daarna gelukkiger kunt zijn met je nieuwe partner of alleen verzacht enigszins deze beslissing.

Voorafgaand aan je scheiding heb je vaak een aantal gelukkig jaren met elkaar door gebracht, waaruit ook jullie kinderen zijn geboren. Dit kan wanneer een van jullie komt te overlijden, erfrechtelijke consequenties hebben voor de verdeling van je nalatenschap. In dit artikel vertellen we je hoe je samengesteld gezin de verdeling van je erfenis kan beïnvloeden.

Wat is een samengesteld gezin?

Er is sprake van een samengesteld gezin wanneer je trouwt of gaat samenwonen met iemand terwijl een van jullie of jullie allebei al kinderen hebben. Deze kinderen gaan dan ook deel uit maken van je gezin. Ze worden daarmee je stiefkinderen wat je tot hun stiefvader of stiefmoeder maakt.

Samengesteld gezin erfenis: situatie schets

Stel dat Anita en Peter na een huwelijk van twintig jaar besluiten om uit elkaar te gaan. Samen hebben ze drie kinderen te weten Sergio, Petra en Angie. Na verloop van tijd trouwt Anita in 2016 met Davis die zelf 1 dochter Melie heeft terwijl Peter in 2020 een geregistreerd partnerschap met Jane sluit. Jane heeft zelf ook drie kinderen namelijk Remco, Bryan en Tina.

Helaas overlijdt Peter in 2021 tijdens een auto ongeluk. Anita sterft kort daarna aan de gevolgen van een covid-19 infectie. In de volgende alinea informeren we je wat dit voor hun erfgenamen betekent.

Enkele basisregels van het huwelijksgoederenrecht in relatie tot het erfrecht

 - Vanaf 2018 worden er alleen huwelijken in beperkte gemeenschap van goederen gesloten. Hierdoor heeft elk der echtgenoten zijn eigen persoonlijke bezittingen en schulden van voor het huwelijk. Na het huwelijk kunnen er ook gemeenschappelijke bezittingen en schulden ontstaan;

 - Tot de nalatenschap van een overleden partner hoort zowel zijn persoonlijke - als de helft van hun gemeenschappelijke bezittingen en schulden;

 - alleen bloedverwanten kunnen samen met de langst levende echtgenoot erven van hun ( groot) ouders, kinderen, broers en zussen;

 - de langstlevende echtgenoot wordt bij wet beschermd wat inhoudt dat andere erfgenamen een vordering op hem of haar hebben. Dit wordt ook vruchtgebruik van hun aandeel genoemd;

 - stiefkinderen erven dus in beginsel alleen van hun eigen ouders;

 - schenkingen en erfenissen van voor 2018 vallen ook in de nalatenschap van een overleden partner;

 - testamentair kunnen andere wensen ten aanzien van de nalatenschap worden vastgelegd.

Samengesteld gezin erfenis verdeling peter

Peter laat drie biologische kinderen en drie stiefkinderen na. Doordat hij het geregistreerd partnerschap in 2020 sloot met Jane erft zij samen met de kinderen van Peter 1/4 deel van zijn persoonlijke bezittingen en schulden.

Daarnaast hoort de helft van hun gemeenschappelijke bezittingen en schulden haar toe terwijl ze de andere helft ook met Sergio, Petra en Angie zal moeten delen. De kinderen van Peter hebben een vordering op haar voorwat dit deel betreft. Haar eigen kinderen erven dus niets van Peter tenzij hij dat in een testament anders liet vastleggen.

Peter als hertrouwende wedunaar

Indien Peter een weduwnaar was die trouwde met Jane, dan was de situatie enigszins anders. In dat geval erfde peter samen met Sergio, Petra en Angie de nalatenschap van hun moeder Anita. Peter maakte dan aanspraak op 1/2 deel van hun gezamenlijke bezittingen en schulden en 1/2 × 1/4 deel van de nalatenschap van Anita. Hun drie kinderen hadden in dat geval een vordering op hem ten hoogte van hun aandeel.

Door zijn huwelijk met Jane na 2018 behoorde dit alles tot zijn persoonlijke bezittingen en schulden. Was hij in deze situatie komen te overlijden dan maakten Sergio, Petra en Angie aanspraak op hun 1/8 deel uit de nalatenschap van hun moeder. De rest van zijn persoonlijke nalatenschap zou op dezelfde manier als hierboven beschreven worden afgehandeld.

Hetzelfde geldt voor de verdeling van de nalatenschap van de overige partners. Laten we nu even nagaan wat je als stiefkind in een zulke situaties kunt doen.

De positie van de stiefkinderen bij een erfenis

Je las reeds dat stiefkinderen alleen testamentair van hun stief ouders kunnen erven. Meestal hebben ze daar ook wel vrede mee, vooral als het huwelijk van je vader of moeder met haar of zijn nieuwe partner maar kort was.

Indien de nieuwe ouders wel willen dat hun kinderen ook van hun stiefouders erven, dienen ze daarvoor een voorwaardelijke making op te nemen in hun testament. Daarmee voorkomen ze dat bijvoorbeeld je stiefmoeder na het overlijden van je vader het testament aanpast, waardoor alleen haar kinderen van haar erven terwijl je stiefbroers en zussen wel recht hebben op het aandeel van de nalatenschap van je vader.

Boedelbeschrijving

Als biologisch kind kun je ook aan je langstlevende ouder vragen dat hij of zij je aandeel van de nalatenschap van je overleden vader of moeder uitbetaalt. Hierdoor vervalt je recht daarop.

Gun je deze ouder het vruchtgebruik van dit aandeel, dan kun je ter voorkoming van misverstanden in de toekomst aan hem of haar vragen om een boedelbeschrijving van het aandeel te maken. Hierdoor weet de nieuwe echtgeno(o)te precies waarop je aanspraak maakt na het overlijden van deze langstlevende ouder.

Op bovenstaande situaties zijn er tal van variaties mogelijk. We helpen je graag bij het nagaan welke regels op de jouwe van toepassing zijn. Voel je dus vrij om ons te contacteren met je vragen en of opmerkingen. We helpen je graag.